آشنایی با اجزا FQDN و نحوه تبدیل آن به IP ADDRESS

هنگامی که دستگاهی در شبکه قرار می‌گیرد، باید یک نام برای آن تعریف شود. این نام ممکن است توسط ادمین شبکه یا خود کاربر تعیین شود. برای اینکه این دستگاه در شبکه شناخته شود، باید دامنه را به نام آن اضافه کنید تا به شکل FQDN درآید.برای مثال، اگر نام دستگاه "webserver" باشد و دامنه "example.com" باشد، FQDN برای این دستگاه به شکل "webserver.example.com" تعریف می‌شود. پس FQDN به نام دامنه کامل یک دستگاه در شبکه اشاره داشته و به وسیله نقطه، به چند بخش تقسیم می شود.حال فرض کنید که قصد دارید به یک سرور در شبکه ای دسترسی پیدا کنید. در این صورت، می‌توانید با استفاده از آدرس IP، به سرور مربوطه متصل شوید. اما با این وجود، استفاده از IP آدرس‌ها ممکن است برای کاربران غیر فنی کار دشواری باشد یا حتی بخاطر سپردن آن آسان نباشد.دقیقاً نام دامنه یک وب‌سایت نیز از آدرس IP آسان‌تر بوده و همه از آن برای دسترسی به یک سایت استفاده می کنند.از مزایای این روش می‌توان به آسانتر شدن پیکربندی و مدیریت شبکه، سهولت در استفاده برای کاربران غیر فنی و بالا بردن امنیت شبکه اشاره کرد.

در SMTP نیز از FQDN برای شناسایی دقیق دامنه های ایمیل استفاده می شود. در شبکه های بزرگ نیز، برای کشف انواع دستگاه های درون شبکه مانند سوییچ ها، روتر ها و فایروال ها از FQDN کمک گرفته می شود.اما در اینترنت، FQDN برای شناسایی وبسایت ها مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال، آدرس وبسایت "www.example.com" یک FQDN است که از سه بخش تشکیل شده است: "www" به عنوان ساب دامنه، "example" به عنوان نام دامنه و ".com" به عنوان پسوند.

FQDN و پروتکل ها در شبکه

پروتکل‌های مختلفی مانند HTTP، FTP، SSH و... از FQDN برای شناسایی و دسترسی به منابع استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در پروتکل HTTP برای دسترسی به یک وب‌سایت، نیاز است که نام دامنه کامل آن وب‌سایت (FQDN) معین شود.یا به عنوان مثالی دیگر، FQDN در FTP برای تعیین آدرس سرور مورد نظر کاربرد دارد. هر سرور FTP یک fqdn دارد که از طریق آن می‌توان به سرور دسترسی پیدا کرد. برای مثال، اگر نام سرور ِFTP شما "ftp.example.com" باشد، FQDN شما "ftp.example.com" خواهد بود. که از این پس با استفاده از FQDN، کاربران می‌توانند به سرور FTP مورد نظر متصل شده و فایل‌های خود را انتقال دهند.

اجزای FQDN

FQDN شامل چهار بخش است:

۱. بخش میزبانی (Hostname): نام سیستم یا دستگاهی که به درخواست ها پاسخ می‌دهد.

۲. بخش ساب دامنه (Subdomain): بخش قبل از نام دامنه، که معمولاً نشان دهنده موقعیت جغرافیایی، نوع سازمان یا بخش خاصی از سایت است.

به عنوان مثال در آدرس mail.google.com، عبارت mail ساب دامنه است.

۳. بخش دامنه (Domain): نام دامنه به طور کلی برای شناسایی موقعیت وب سایت کاربرد دارد، که معمولاً نام برند، یک شرکت یا حتی نام یک فرد است.

۴. بخش پسوند (Top-level domain): بخش نهایی در FQDN به TLD اختصاص دارد که معمولاً مشخص کننده نوع سازمان یا موقعیت جغرافیایی است.

به عنوان مثال، در آدرس mail.google.com، پسوند com است یا در مواردی مثل example.ir ، معرف یک کشور است.

نحوه پیدا کردن FQDN سیستم

برای پیدا کردن FQDN خود می‌توانید به چند روش مختلف اقدام کنید. در ویندوز، ابتدا با دستور "hostname" در Command Prompt یا PowerShell نام سیستم خود را پیدا کنید.سپس، با استفاده از دستور "ipconfig /all" در Command Prompt یا PowerShell به جزئیات DNS سیستم خود از جمله نام سرور DNS و دامنه پیش‌فرض دسترسی پیدا کنید.

در سیستم‌عامل‌های مبتنی بر لینوکس نیز می‌توانید با دستور "hostname" نام سیستم خود را پیدا کنید. سپس همانند نمونه بالا خروجی را بررسی کنید. FQDN شما شامل نام سیستم و دامنه‌ی آن خواهد بود.روش دیگر این است که در ویندوز عبارت "device name" را تایپ کنید؛ سپس در منو View Your PC Name را انتخاب و وارد Advanced system settings شوید. اینجا می توانید FQDN خود را مشاهده کنید.

تبدیل FQDN به آدرس IP

برای تبدیل یک FQDN به آدرس IP، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. یکی از روش‌های متداول استفاده از دستور "nslookup" یا دستور "ping" در کامند لاین است که می توانید به این شکل از آن کمک بگیرید:

ping www.google.com

nslookup www.google.com

در این کامند با فشردن دکمه اینتر، آدرس IP مربوط به سایت گوگل نمایش داده می‌شود.

همچنین برای تبدیل FQDN به آدرس IP در لینوکس، نیز می‌توان از دستور host یا nslookup استفاده کرد. برای مثال:host www.google.com

در هر صورت، توجه داشته باشید که تبدیل FQDN به آدرس IP به دلیل تغییراتی که ممکن است در DNS رخ دهد، نمی‌تواند به عنوان روش دائمی برای تعیین آدرس IP استفاده شود.

روش های دیگری نیز برای تبدیل FQDN به IP وجود دارد. به عنوان مثال، می توان از سرویس های آنلاین مانند nslookup و dig استفاده کرد.

تفاوت FQDN با PQDN

PQDN یا Partially Qualified Domain Name نیز نوعی نام دامنه اما جزئی تر از FQDN است. در PQDN برخلاف FQDN، بخش TLD (.com، .net، .org و غیره) حذف شده و فقط نام دامنه اصلی باقی می‌ماند. به عبارت دیگر PQDN نام کامل دامنه را نشان نمی‌دهد.به عنوان مثال‌ PQDN در نام دامنه سیستم‌های لوکال مانند "server1"، "printer2" کاربرد دارد. در این حالت، نام دامنه اصلی حذف شده و PQDN فقط شامل نام دستگاه می شود.PQDN به طور کلی برای ارجاع به دستگاه‌ها و منابع داخلی در شبکه مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل دقت کمتر و کوتاهی نام، در شبکه‌های بزرگ و پیچیده امنیتی کاربرد کمتری نسبت به FQDN دارد.در یک مثال جالب، می توان این دو عبارت را در قالب یک آدرس خانه دید:

فرض کنید پلاک این آپارتمان 10 و موقعیت آن در خیابان ممیزی باشد. اگر برای دریافت پیک از آدرسی شبیه به "خیابان ممیزی پلاک 10" استفاده کنید، محموله درب منزل تحویل خواهد شد (FQDN).

اما اگر فقط از پلاک برای آدرس دهی استفاده کنید، تنها اهالی کوچه شما را پیدا خواهند کرد (PQDN).

استفاده از FQDN در CDN

CDN می‌تواند به عنوان یک لایه واسط بین سرور و کاربر نهایی عمل کند که در این پروسه از FQDN برای ارجاع ترافیک به سرورهای مرجع یک سایت استفاده خواهد کرد. هنگامی که یک درخواست از کاربری دریافت می‌شود، CDN می‌تواند با استفاده از FQDN، بررسی کند که کدام سرور CDN به کاربر نزدیک‌تر است تا درخواست را به آن ارجاع دهد.

استفاده از FQDN در CDN، می‌تواند به بهبود عملکرد و سرعت لود صفحات وب کمک کند. به طوری که با ارجاع درخواست به سرورهای نزدیک‌تر به کاربر، تاخیر شبکه و زمان لود صفحات کاهش یافته و تجربه کاربری بهبود می‌یابد.

جمع بندی

FQDN یک مفهوم مهم در شبکه‌های کامپیوتری است که برای شناسایی منابع شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این نام در پروتکل‌های مختلفی مانند HTTP، FTP و SSH استفاده می‌شود.تبدیل FQDN به IP با استفاده از دستورات مختلفی مانند nslookup، dig، host، ping و tracert امکان پذیر است. همچنین، نرم افزارهایی نیز وجود دارند که به کاربران اجازه می دهند تا با وارد کردن FQDN، IP مربوط به آن را بدست آورند.

پیشنهاد میکنم مقاله همه چیز در مورد ساخت ساب دامین را نیز مطالعه بفرمایید.