آشنایی با خدمات دیتاسنترها

با گسترش شبکه‌های اجتماعی، انفجار اطلاعات و استفاده گسترده از فناوری‌های رایانش ابری، سازمان‌ها و کسب‌وکارها به دیتاسنترهای متمرکز روی آورده اند.

یکی دیگر از این عوامل، پیشرفت فناوری و رشد سریع تجهیزات سخت‌افزاری است. با افزایش قدرت پردازنده ها و ظرفیت فزاینده ذخیره‌سازی، دیتاسنترها می توانند به سادگی بار کاری حجیم و پرترافیک را مدیریت کنند.

همچنین، پیشرفت در زمینه شبکه‌ها و اتصالات نیز نقش مهمی در این رشد داشته است، که امکان انتقال سریع و پایدار داده‌ها به کمک این زیرساخت ها فراهم شده است.

در نهایت، نیازمندی‌های امنیتی و قوانین حفاظت از داده‌ها از جمله عوامل این رشد محسوب می شوند.

در دهه گذشته، افشای اطلاعات و حملات سایبری روز به روز افزایش یافته‌اند. بنابراین، سازمان‌ها و شرکت‌ها به دنبال استفاده از دیتاسنترهایی مطمئن هستند تا داده‌های مشتریان و اطلاعات حساس خود به آنها بسپارند.

به طور خلاصه، یک مرکز داده یا "Data Center"، محیطی است که از آن برای نگهداری زیرساخت های کامپیوتری و اجزای مرتبط به آن مانند سرورها، پایگاه های ذخیره‌سازی اطلاعات، تجهیزات شبکه و سیستم‌های امنیتی استفاده می شود. این فضا محیطی کنترل شده را در اختیار کاربران قرار می دهد تا عملکرد صحیح زیرساخت های وب و امنیت داده‌ها و کارایی سخت‌افزارها را تضمین کند.

دیتاسنترها باید از نظر فنی و فیزیکی تجهیزات لازم را تامین کنند؛ امکاناتی مانند سیستم‌های تهویه، خنک سازی، نگهدارنده‌های باتری، سیستم‌های تامین برق و فضایی مستقل برای استقرار تجهیزات. این امکانات برای افزایش کارایی و حفظ پایداری سرویس‌های ارائه شده ضروری هستند.

چرا باید از دیتاسنترها، سرویس دریافت کرد؟

• افزایش امنیت: دیتاسنتر به عنوان محیطی امن برای نگهداری اطلاعات حساس و سیستم‌های مهم شناخته می‌شود.
• حفظ پایداری: یک دیتاسنتر به طور مداوم بر تجهیزات نظارت کرده و از عملکرد پایدار سیستم‌ها اطمینان حاصل می کند.
• بالا بردن کارایی: با استفاده از مراکز داده، عملکرد و سرعت سیستم‌ها و سرویس‌ها بهبود می‌یابد.
• مدیریت متمرکز زیرساخت: از طریق یک مرکز داده مشترک، مدیریت و نظارت بر تمامی سیستم‌ها و دستگاه‌ها ارتقا یافته و ساده‌تر می‌شود.
• صرفه‌جویی در هزینه: استفاده از دیتاسنتر از جهات مختلفی مقرون به صرفه تر است؛ یکی از دلایل کم هزینه تر بودن، اشتراک برخی تجهیزات بین مشتریان مختلف است.

تجهیزات یک دیتاسنتر

مراکز داده دارای تجهیزات و امکانات متنوعی هستند که برای ارائه خدمات مورد نیاز و نگهداری بهینه سرورها و تجهیزات مرتبط استفاده می‌شوند. برخی از امکانات مهم مراکز داده عبارتند از:

1. سیستم‌های تهویه: دیتاسنترها باید دارای سیستم‌های تهویه مناسبی باشند تا دما و رطوبت محیط را در محدوده‌ای مناسب نگه داشته و از افزایش گرما و رطوبت غیرمطلوب جلوگیری کنند.
2. سیستم‌های برق: دیتاسنترها باید قدرت برق پایداری را فراهم کنند. این موضوع شامل منابع اضطراری برای دسترسی به زیرساخت ها مانند باتری‌، مولد برق و سیستم‌های UPS (منبع تغذیه ناپایدار) می شود.
3. سیستم‌های امنیتی: مراکز داده باید دارای سیستم‌های امنیتی پیشرفته ای باشند، از جمله دسترسی محدود به فضای فیزیکی زیرساخت، دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های اعتبارسنجی هویت، سیستم‌های آتش‌نشانی و محافظت از دسترسی غیرمجاز به سرورها و تجهیزات و امثالهم.
4. شبکه و اتصالات: دیتاسنترها باید بستری پایدار و قابل اطمینان در شبکه را فراهم کنند. منظور تجهیزات شبکه ای مانند سوئیچ‌ها، روترها، فایروال‌ها و سیستم‌های مدیریت شبکه است.
5. سیستم‌های ذخیره‌سازی: دیتاسنترها در اصل مرجع اصلی داده های تمام کسب و کارهای امروزی هستند. پس باید بتوانند سیستم هایی را برای نگهداری امن و بی وقفه اطلاعات مهیا کنند.

عوامل کلیدی در ارزیابی کیفیت زیرساختی یک دیتاسنتر

• برق و خنک کننده

زیرساخت برق دیتاسنترها یکی از جنبه‌های حیاتی آن‌هاست. به دلیل نیاز بالای مراکز داده به برق پایدار و قدرتمند، طراحی و اجرای یک زیرساخت با برق قوی و قابل اتکا از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این زیرساخت، از منابع تغذیه از جمله شبکه برق عمومی، ژنراتورهای برق و سیستم‌های UPS (نیروی متناوب پشتیبانی) استفاده می‌شود تا در صورت قطعی یا اختلال در برق عمومی، تأمین برق پایدار مراکز داده تضمین شود.

همچنین، مدیریت و کنترل هوشمند برق در مراکز داده نیز بسیار اهمیت دارد. این سیستم‌ها به وسیله سامانه‌های اتوماسیون و کنترل مرکزی، مصرف انرژی را بهینه و از اتلاف برق جلوگیری می‌کنند. همچنین، مدیریت دقیق و نظارت بر مصرف برق در طول شبانه روز، به این مراکز کمک می‌کند تا در مدیریت مالی و کیفیت ارائه خدمات زیرساختی موفق باشند.

علاوه بر تأمین برق پایدار، سیستم‌های خنک‌کننده نیز در کیفیت زیرساخت مراکز داده بسیار مهم هستند.

به دلیل استفاده گسترده از تجهیزات الکترونیکی و سرورها، حرارت تولید شده در این محیط بسیار زیاد است. سیستم‌های خنک‌کننده مانند کولرهای صنعتی، فن‌های خنک‌کننده و سیستم‌های تبرید، این حرارت را از مراکز داده دفع و محیط مناسبی را برای عملکرد بهینه تجهیزات فراهم می‌کنند.

• تجهیزات شبکه

زیرساخت شبکه در دیتاسنترها یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای خوب بودن یا ضعیف بودن آنهاست. با توجه به انتقال حجیم داده‌ها و ارتباط مستقیم بخصوص با سرورها، "شبکه" در این مراکز باید از طراحی قوی و پایداری برخوردار باشد.

برای ایجاد یک زیرساخت شبکه قوی، از تجهیزات شبکه ای بروز مانند نسل های جدید سوئیچ‌ها، روترها، فایروال‌ها و سیستم‌های توزیع بار استفاده می‌شود. این تجهیزات به طور همزمان ارتباطات بین سرورها و شبکه جهانی را برای مشترکین مهیا می کنند.

علاوه بر "تجهیزات" شبکه، مدیریت و پشتیبانی از زیرساخت شبکه نیز بسیار مهم است. منظور نصب، پیکربندی و نظارت بر تجهیزات شبکه ای، رفع اشکال و بهبود عملکرد آن است.

بعلاوه اهمیت برقراری امنیت شبکه نیز در این راستا اجتناب ناپذیر است. موارد پیش گیرانه و فناوری‌های امنیتی متناسب با نیازهای مراکز داده باید در زیرساخت شبکه مورد استفاده قرار گیرد تا از داده‌ها و ارتباطات حساس محافظت شود.

در نهایت، مقیاس‌پذیری و قابلیت ارتقاء زیرساخت شبکه نیز بسیار مهم است. با توجه به رشد و توسعه دیتاسنترها و افزایش تعداد کاربران وب، ادمین شبکه باید بتواند آن را گسترش دهد. استفاده از تجهیزات و فناوری‌های قابل ارتقاء و طراحی مناسب شبکه، امکان مقیاس‌پذیری را فراهم می‌کند.

• امنیت زیرساخت با استفاده از فایروال

یک دیتاسنتر از فایروال‌ها برای حفاظت از شبکه خود در برابر تهدیدات امنیتی استفاده می‌کند. این فایروال‌ها بستری را فراهم می‌کنند که قادر به شناسایی و جلوگیری از حملات و نفوذهای مشکوک است.

از طریق تنظیم قوانین و سیاست‌های امنیتی، فایروال‌ها ترافیک شبکه را با دقت بررسی کرده و هرگونه تهدید امنیتی را شناسایی می‌کنند.

این فایروال‌ها می‌توانند دسترسی غیرمجاز به سرویس‌ها و سیستم‌ها را مسدود، پورت‌ها و پروتکل‌های خطرناک را بسته و ترافیک مشکوک را محدود کنند.

علاوه بر این، فایروال‌ها می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های متنوعی مانند مانیتورینگ ترافیک، بررسی لاگ‌ها و تحلیل رفتار شبکه، به تشخیص حملات امنیتی مختلف از جمله حملات DDoS، حملات تزریقی و کد‌های مخرب کمک کنند.

در نتیجه به طور کلی، با استفاده از فایروال‌ها در مراکز داده، یک لایه امنیتی قوی جهت محافظت از شبکه و منابع داده‌ای ایجاد می شود.

سرویس های قابل ارائه توسط دیتاسنترها

دیتاسنترها خدمات گسترده‌ای را به مشتریان عرضه می کنند. این خدمات معمولاً عبارتند از:

1. میزبانی سرور: مراکز داده به شرکت‌ها و سازمان‌ها امکان می‌دهند تا سرورهای خود را بر بستری امن و پایدار میزبانی کنند. این مورد شامل میزبانی سرورهای فیزیکی، اختصاصی و مجازی، مدیریت سرورها، و یا پشتیبانی فنی و مانیتورینگ آنها می‌شود.
2. ذخیره‌سازی ابری: یکی دیگر از سرویس های مراکز داده، فضای ذخیره‌سازی ابری است. این فضا برای ذخیره و مدیریت داده‌ها و فایل‌ها مورد استفاده قرار گرفته و امکان دسترسی به آنها را از هر مکان و هر زمانی فراهم می‌سازد.
3. پهنای باند: مراکز داده پهنای باند بالا و پایداری داشته و آن را به عنوان یک سرویس برای ارتباطات شبکه ای عرضه می‌کنند. این پهنای باند به مشتریان اجازه می‌دهد تا سریعتر و پایدارتر داده‌ها را بین سرورها، کاربران و دستگاه‌ها منتقل کنند.
4. امنیت و پشتیبانی: با توجه به قدرت زیرساختی یک دیتاسنتر، غالباً می تواند خدمات امنیتی پیشرفته ای را ارائه دهد تا از اطلاعات مشتریان در مقابل تهدیدات امنیتی محافظت کند.
5. اجاره سرور: مراکز داده امکان اجاره سرورهای فیزیکی و مجازی را نیز برای مشتریان فراهم می‌کنند. این خدمات به شرکت‌ها و سازمان‌ها کمک می‌کند تا به صورت موقتی یا حتی طولانی مدت از سرورهایی با پهنای باند بالا و منابع قابل مقیاس استفاده کنند.
6. مدیریت شبکه: مراکز داده به مشتریان خود خدمات مدیریت شبکه نیز ارائه می‌دهند. یعنی پیکربندی و پشتیبانی شبکه، مدیریت دستگاه‌های شبکه و رفع اشکالات احتمالی.
7. خدمات کولوکیشن (Colocation): از جمله خدمات دیگر دیتاسنترها مستقرسازی سرور در یک فضای رک است. در این نوع خدمات، سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند تجهیزات خود را در فضای فیزیکی مراکز داده قرار داده و از منابع شبکه، امنیت و انرژی برق بهره‌برداری کنند.

این خدمات برای سازمان‌هایی که به دلایل مختلف نمی‌توانند سرورها و تجهیزات خود را در محل خود میزبانی کنند، بسیار مفید است.

جمع بندی

مراکز داده به عنوان جدایی ناپذیرترین عضو در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات، نقش بسیار مهمی در میزبانی و ارائه خدمات تکنولوژی محور دارند. این مراکز با توجه به نیازهای روزافزون سازمان‌ها و شرکت‌ها در حوزه رایانش ابری، فضای فیزیکی، زیرساخت‌های شبکه و امنیت، خدمات متنوعی ارائه می‌دهند.

همانطور که اشاره شد، خدماتی همچون هاستینگ و سرورهای اختصاصی، ذخیره‌سازی داده، پشتیبانی فنی و خدمات شبکه از جمله خدماتی هستند که مراکز داده عرضه می‌کنند. با استفاده از مراکز داده، سازمان‌ها می‌توانند از زیرساخت‌های پیشرفته، همراه با امنیت بالا و پهنای باند قدرتمند بهره‌برداری کرده و همچنین با کاهش هزینه‌های عملیاتی و مقیاس‌پذیری، عملکرد کسب و کار خود را بهبود بخشند.