مرجعی کامل در مورد وب سرورها

درخواست های ارسالی از مرورگر شما، می توانند با هر بار کلیک بر روی یک عنصر، تایپ یک آدرس در مرورگر، دانلود یک سند و امثالهم به سمت وب سرور ارسال شوند. در این مطلب به مفهوم اولیه وب سرورها و نکات امنیتی آنها اشاره خواهیم کرد.

معرفی وب سرورها

یک وب سرور می تواند نرم افزار یا سخت افزاری باشد که به درخواست های HTTP ارسالی از کاربرانی مختلفی که به شبکه متصل هستند، وابسته بوده و به درخواست کاربران برای مشاهده و دریافت اطلاعات، پاسخ مناسب را ارسال می کند.

پس هدف اولیه یک وب سرور فراهم سازی داده های درخواست شده در قالب تصویر، متن، ویدیو و غیره برای نمایش در مرورگرهای وب است. علاوه بر پشتیبانی از HTTP، وب سرورها از SMTP یا پروتکل انتقال ایمیل، و FTP ( پروتکل انتقال فایل ) نیز پشتیبانی می کنند، تا بتوانند فایل ها و ایمیل ها را انتقال داده، ذخیره و ارسال کنند.

انتقال تنها زمانی اتفاق می افتد که سخت افزارهای وب سرور به اینترنت متصل گردند تا بتوانند داده ها را بین دستگاه های مختلف جا به جا کنند. وظیفه وب سرور این است که محتوایی که به دست مخاطب می رسد را مدیریت کند. برای دسترسی به داده ها در اینترنت فیلترها و محدودیت های زیادی وجود دارند، یعنی اگر شما یک کاربر مشروع برای دسترسی به داده های سرور مشخصی باشید، می توانید از سرور اجازه دسترسی را دریافت کنید. بنابراین هر وب سایت باید برای میزبانی از فایل ها، یک نرم افزار نیز وب سرور داشته باشد.

نحوه عملکرد وب سرورها

برای دسترسی به هر وب سایتی در اینترنت، باید URL آن سایت را در مرورگر خود وارد کنید؛ این همان درخواستی است که در بالا به آن اشاره کردیم؛ از این لحظه به بعد مرورگر شما درخواست را به سمت وب سرور ارسال کرده تا بتواند داده های لازم را دریافت کند.

سپس وب سرور درخواست را پردازش کرده و پس از تایید، داده های درخواست شده به سمت دستگاه کاربر ارسال می شوند. بخش نرم افزاری یک وب سرور شامل عناصر متنوعی است که برای درک وب سرور در قالب HTTP فعالیت می کنند.

سخت افزارهای وب سرور نیز وظیفه پردازش درخواست ها، ذخیره سازی نرم افزارها و فایل های مرتبط با وب سایت متصل به وب سرور هستند. به کمک این وب سرور شما می توانید هر وب سایتی را در اینترنت میزبانی کنید.

ویژگی های یک وب سرور

اینها تعدادی از ویژگی های خاص یک وب سرور هستند که می توانید از آنها در زندگی روزمره خود بهره مند شوید:

• وب سرورها به ذخیره سازی داده های حجیم کمک می کنند؛ این ویژگی برای وب سایت های بزرگ بسیار کارآمد است.
• به شما کمک می کند تا فایل های LOG را برای پیدا کردن و حل مشکلات و ارورها روی وب سرور تنظیم کنید.
• به شما کمک می کند تا پهنای باندی که ترافیک ورودی سایت شما را محدود می کند، مدیریت کرده و از دسترس خارج شدن سایت جلوگیری کنید.
• به کمک وب سرور حتی می توانید یک وب سایت FTP ایجاد کرده و بدون کوچک ترین زحمت فایل ها را از سایتی به سایت دیگر انتقال دهید.
• یک وب سرور به پیکربندی بهتر سایت ها کمک می کند.
• به شما کمک می کند تا کتابخانه های مجازی ایجاد کرده و برای اهداف مختلف توزیع گردد.
• به کمک وب سرورها می توانید صفحات ارور شخصی سازی شده ایجاد کنید و پیام های معناداری برای کاربران تنظیم کنید، مثل صفحات ارور 404 که می تواند با یک پیام مناسب کاربران را از گم شدن دور کرده و به مقصد مورد نظر نزدیک تر کند.

مزایای وب سرورها

• با یک وب سرور می توانید اطلاعات لازم برای برقراری ارتباط با ارائه دهنده هاست را دریافت کنید.
• یک وب سرور به شما کمک می کند تا سرعت دانلود هر اپلیکیشن وب-محوری را مدیریت کرده و عملکرد را ارتقا بخشید.
• به شما اجازه می دهد تا لینک های شکسته را اصلاح کرده و ساختار URL ها را مشاهده کنید.
• برای شما امکان مشاهده تراکنش های بین وب سایت و سرور را فراهم می کند.
• وب سرورها منعطف بوده و کنترل پذیر هستند.
• از آنجایی که وب سرورها بر روی زیرساخت های مطمئن و پیش گیرانه مستقر هستند، امنیت بالایی دارند.
• به مدیریت همزمان چندین اپلیکیشن کمک می کند.
• می توان با توجه به نیاز و اهداف، وب سرور را شخصی سازی کرد.

معایب وب سرورها

• ممکن است وب سرورها از وب هاستینگ های الکترونیک گران تر باشند.
• برخی اوقات شخصی سازی خدمات میزبانی بر روی وب سرور چالش بر انگیز است.
• در جریان ترافیک های بالا، ممکن است سرور دچار اختلال شود.

کاربردهای مختلف وب سرورها

در کل، یک وب سرور تنها بخشی از اینترنت است، اما این کاربردها از متداول ترین موارد استفاده ی یک وب سرور هستند:

• دریافت و ارسال ایمیل
• دانلود درخواست های FTP
• ساخت و انتشار انواع وب سایت
• شخصی سازی اسکریپت ها با توجه به الزامات مشتری
• و بسیاری دیگر

اگر قصد دارید یک وب سایت راه اندازی کنید باید به یک وب سرور دسترسی داشته باشید؛ اما ممکن است این روش برای همگان آسان و در دسترس نباشد؛ بهترین رویکرد استفاده از سرویس های میزبانی وب یا وب هاستینگ است.

وب هاستینگ سرویسی است که به وب سایت شما فضایی از سرور اختصاص می دهد تا فایلها، Asset ها و دیتابیس ها را در آن ذخیره کنید.

در کنار این موارد، وظیفه و نقش ارائه دهنده سرویس میزبانی وب این است که از عملکرد مستمر سرورها اطمینان حاصل کند، از فایل ها بک آپ یا نسخه پشتیبان تهیه کند، و مسائل امنیتی و عملکردی را رصد کند.

برای انتخاب یک میزبان وب ایده آل بهتر است به این نکات توجه کنید:

1. عملکرد و آپ تایم مناسب: یک میزبان وب اپدیت نرم افزارها و نگهداری از سخت افزارها را برعهده دارد؛ این موارد به عملکرد و میزان آپ تایم وب سایت کمک می کند.
2. ایمن سازی سرورها: وب هاست ها از پروتکل های امنیتی موثری استفاده کرده تا تهدیدات را به حداقل برسانند و وب سایت ها را در مقابل بدافزارها و حملات سایبری ایمن کنند.
3. گزینه های متنوع در پلن های میزبانی: مالکین سایت ها می توانند یک پلن میزبانی با ویژگی های متنوع و عملکردهای مختلف انتخاب کنند. این موضوع باید بر اساس نیاز و هدف آنها انتخاب شود؛ پس ارائه این پلن ها باید توسط هاستینگ انجام شود.
4. مقرون به صرفه بودن: صاحبین وب سایت ها اکثرا نیازی به راه اندازی سرورهای اختصاصی نداشته و می توانند با یکی از پلن های میزبانی وب ( هاست ) وب سایت خود را راه اندازی کنند. اما هزینه ها باید معقول باشند.
5. انعطاف پذیری: وب هاست ها پلن های منعطفی ارائه می دهند، بنابراین صاحبین وب سایت ها می توانند در صورت نیاز منابع بیشتری اضافه کرده و فضای ذخیره سازی و پهنای باند بیشتری درخواست دهند.

وب سرورهای داینامیک و استاتیک

وب سرورها دو نوع دارند، داینامیک یا پویا و استاتیک یا ایستا؛ وب سرورهای استاتیک زمانی که محتوا تغییری نمی کند یا بروز نمی شود، ثابت هستند. آنها یک نرم افزار HTTP و یک کامپیوتر دارند؛ این نام به این دلیل بر روی اینگونه سرورها قرار داده شده که آنها فایل های درخواستی مرورگر را همیشه آماده و بدون تغییر در اختیار دارند.

در طرف مقابل، وب سرورهای داینامیک در کنار اپلیکیشن سرور، شامل وب سرور و یک نرم افزار مثل دیتابیس هستند. این نوع سرورها به این دلیل پویا محسوب می شوند که سرور اپلیکیشن قبل از ارسال به مرورگر، فایل های بروز شده را به وب سرور ارسال می کند.

نرم افزارهای رایج وب سرورها

برخی از متداول ترین نرم افزارهای موجود در بازار برای وب سرورها عبارتند از:

• سرور Apache HTTP: موسسه نرم افزاری Apache این نرم افزار را معرفی و آن را به صورت یک نرم افزار رایگان و منبع باز در بازار عرضه کرده است. این نرم افزار با سیستم عامل های ویندوز، mac OS X، لینوکس، Solaris و غیره سازگاری کامل دارد. البته برای استفاده به لایسنس آپاچی نیاز خواهید داشت.
• خدمات اطلاعات اینترنت مایکروسافت ( IIS ): مایکروسافت این نرم افزار را برای استفاده در پلتفرم های خود عرضه کرده است؛ اما با وجود اینکه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد، منبع باز نیست.
• Nginx: این نرم افزار وب سرور منبع باز بسیار محبوب، برای تمام ادمین ها قابل استفاده است. این نرم افزار با توجه به منابع سبک و مقیاس پذیری بالای خود به خوبی با سیستم عامل های مختلف سازگاری دارد. شما می توانید از این نرم افزار به عنوان یک پروکسی سرور و یا یک توزیع کننده بار ( load balancer )  نیز استفاده کنید.
• Lighttpd: این نرم افزار با سیستم عامل FreeBSD سازگار است. این نرم افزار به عنوان یک سرور سریع و امن و با مصرف CPU کم در بازار قابل خریداری است.
• وب سرور Sun Java system: این نرم افزار رایگان از میکروسیستم های Sun عرضه شده که با تمام سیستم عامل های ویندوز، لینوکس و یونیکس کار می کند. این نرم افزار برای مدیریت سایت های بزرگ بسیار مناسب است.

انتخاب از بین این نرم افزارهای موجود در بازار به ویژکی های مدنظر شما بستگی دارد، و البته اینکه تصمیم دارید از چه سیستم عاملی برای نصب آنها استفاده کنید. اما حتما به میزبان امنیت و توانایی آنها در برنامه نویسی و پردازش دقت کنید.

بهترین راهکارهای امنیتی وب سرورها

برای داشتن یک تجربه کاربری ساده تر و امن تر می توان از روش ها و تکنیک های مختلفی در کنار وب سرور استفاده کرد. برخی از متدوال ترین تکنیک ها عبارتند از:

• می توانید برای پنهان کردن سرور درونی، از یک پروکسی معکوس استفاده کنید.
• می توانید محدودیت های دسترسی مختلفی اعمال کنید و یا از SSH استفاده کنید.
• مطمئن شوید که مرتباً وب سرور شما بروز و پچ شده تا از در معرض قرار گرفتن آن در برابر بد افزارها و حملات احتمالی جلوگیری کنید.
• می توانید اقداماتی انجام دهید که مانیتورینگ شبکه را ممکن ساخته و شما را از فعالیت های غیرمجاز بر روی وب سرور آگاه سازد.
• می توانید از امکانات فایروال ها و SSL برای رصد ترافیک HTTP و ایمن سازی داده ها بهره گیرید.

راهکار میزبان کلود

به کمک سرویس های مکمل و پیشرفته میزبان کلود می توانید به سادگی و در کمتر از چند دقیقه یک سرور ابری ایجاد کرده و تنها با یک کلیک آن را مدیریت کنید؛ به کمک سرور ابری میزبان کلود می توانید در هر لحظه متناسب با نیازهای کسب و کارتان، فضای ذخیره سازی ، قدرت CPU ، میزان رم و غیره را به سرعت ارتقا یا تنزل دهید. با این زیرساخت پیشرفته می توانید هر وب سایتی را به بهترین و بهینه ترین شیوه میزبانی کرده و از تمام سرویس های مکمل میزبان کلود نظیر CDN، سرور ابری، امنیت و DNS ابری، به صورت کاملاً یکپارچه بهره مند شوید.

جمع بندی

به کمک وب سرورها می توانید با منابع مشترک و نرم افزارهای یکسان، یک یا چند وب سایت را میزبانی کنید. به این کار میزبانی مجازی گفته می شود؛ وب سرورها بهترین ابزار برای مدیریت سرعت پاسخ دهی به درخواست های چندین کاربر هستند. به لطف وجود این وب سرورها شما می توانید هر وب سایتی را در اینترنت عرضه کرده و دسترسی آن را برای مخاطبان خود ممکن سازید. در این مطلب به چیستی وب سرورها، مزایا و معایب و نحوه کارکردشان اشاره کردیم؛ امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.